بررسی آسیب شناسی ارزش های اسلامی در سریال های سیمای جمهوری اسلامی ایران تحلیل محتوای سریال های رستگاران، بزنگاه و جراحت در سال های 87،88 و 89

این پژوهش در پی آن است که جهت گیری ارزشی و چگونگی طرح و ارائه ارزش های اسلامی (مثبت و منفی) را به صورت مشخص در تحلیل محتوای ارزش های اسلامی در سریال های شبکه سوم سیما )رستگاران، جراحت و بزنگاه (در سال های 87،88 و 89 مورد بررسی قرار داده و جزئیات بیشتری نظیر سهم و مقدار ارزش ها و ضد ارزش های اسلامی ارائه شده در این سریال ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد و به برخی آسیب های آشکار موجود در سریال ها که در رابطه با دین یا دینداری دارند بپردازد.محقق در فرایند تحقیق، پس از جمع آوری انواع تعریف ، ارزش های اسلامی را در پنج بعد اعتقادی، مناسکی، اخلاقی، رفتاری و پیامدی تعریف کرده است در انتها نیز با استفاده از روش تحلیل محتوا از نوع مقوله ای و بر اساس مقوله های به دست آمده، صحنه های سریال ها کدگذاری و تحلیل شده است. در این سریال ها از تعداد 408 صحنه، 78.2 % دارای رفتار ارزشی است که از این تعداد 33.9 % از نوع رفتارهای ارزشی دینی است. 25.9 % از صحنه ها یعنی بیشترین نوع رفتارهای دینی از نوع رفتارهای مرتبط با ارزش های رفتاری است و بعد از آن به ترتیب ارزش های اخلاقی با 12.7 % ، پیامدی با 9.6 %، اعتقادی و مناسکی با 5.1 % در رده های بعد قرار گرفتند. صحنه های دارای ضد ارزش دینی اخلاقی بیشترین تعداد را با 34.4 % به خود اختصاص داده است. کمترین میزان رفتارهای ضد ارزشی با 3.5 % به بعد اعتقادی مربوط می شد. اما اگر بخواهیم میزان پرداختن به ارزش های اسلامی را در هر سریال بررسی کنیم باید بگوییم: سریال رستگاران با 67.6 % بیشترین ارزش های دینی را دربرمی گرفت و بعد ازآن به ترتیب سریال جراحت با20.4 % و بزنگاه با 12.0 % قرار دارند. در این تحقیق به صورت اصولی مشخص می شود که در این سریال ها توجهی به ارزش اعتقادی به عنوان ریشه دینداری نشده است و در کل به ارزش های دینی بسیار کم پرداخته شده است و این مسئله مهمترین اشکال وارده به این سریال ها محسوب می شود با توجه به اینکه دو سریال از این نمونه«جراحت و بزنگاه» سریال هایی هستند که در ماه مبارک رمضان نمایش داده شده است.